Als je met regelmaat muziek luistert of maakt dan heb waarschijnlijk meer dan eens gemerkt dat dit effect kan hebben op je emotionele toestand. Wetenschappers hebben dit fenomeen onderzocht. In het tijdschrift Psychologie* schrijft Mark Mieras, wetenschapsjournalist en schrijver van de breinboeken Liefde en Ben ik dat: "Met een hersenscan is te zien dat muziek de emotionele hersenen kietelt. Terwijl je zit te genieten zijn daar twee centra afwisselend actief. Het eerste is de nucleus caudatus, die je laat voelen of iets belangrijk is. Dat belangrijke gevoel wordt het meest opgeroepen op het moment dat in de muziek de spanning oploopt. Wanneer bij een volgende passage de spanning wegvloeit, is op de hersenscan te zien dat de nucleus accumbens oplicht. Dat is ons euforiecentrum: het is betrokken bij elke bevredigende en euforische ervaring, en zo ervaren we de muziek bij vlagen ook. Naar muziek luisteren is dus een soort emotionele dans."
“Muziek heeft allerlei aspecten: syntax, harmonie, ritme, emotionele verwerking en geheugen. Het is te vergelijken met taal. Je kunt aan de hersensignalen zien of mensen een muzikale training hebben gehad. Bepaalde opeenvolging van akkoorden vinden ze dan bijvoorbeeld ongebruikelijk, of je ziet dat ze de structuur van muziek begrijpen.” Mensen die muzikale training hebben gehad herkennen meerdere lagen in de muziek. Het is voor hen niet alleen een bal van geluid met melodie en woorden die emotie oproept maar ook droge informatie die zij weten te herkennen. Ik heb een docent Harmonieleer op het conservatorium eens horen zeggen dat hij zich ongelooflijk verveelt en zelfs vreselijk ergert als hij muziek op de radio hoort. Voor hem zijn de honderden pop-liedjes met eenzelfde akkoordenschema en opbouw te veel. Hij kan deze muziek alleen nog met zijn intellect ervaren. Klassieke 'kunst'-muziek vormt voor hem soms wel een uitdaging en bij het luisteren hiernaar kan hij zijn intellect af en toe uitschakelen. Wellicht verdwijnen de gevoelens van euforie of andere emoties meer naar de achtergrond bij de mensen met een getraind oor. Bij mijzelf kon ik heel duidelijk merken dat veel muziek minder emotie bij mij losmaakte naarmate ik meer leerde over muziektheorie, instrumentatie, analyse, arrangeren etc. etc. Gelukkig heb ik daarna ook geleerd dit gedeelte af en toe uit te schakelen. Het mooie van muziek vind ik dat het zoveel verschillende functies kan hebben. Er is bijvoorbeeld muziek die alleen gericht is op het saamhorigheidsgevoel van grote groepen mensen die graag willen ontspannen en dansen. Het dient hierbij geen enkel doel om het zeer vernuftige composities te maken. De doelgroep heeft niet de behoefte om hun intellect te laten prikkelen. Voor iemand in de concertzaal die rustig van zijn vrije zondag geniet, ontspannen wil luisteren naar een klassiek concert en ernaar uitziet om dit na afloop tot in detail met zijn gezelschap te bespreken, geeft de muziek van de voorgaande doelgroep wellicht te weinig gespreksstof. (Het schrikeffect even buiten beschouwing gelaten)
3 Comments
|
JudithCategories
All
Archives
November 2013
|